Wrth i ddiwrnod canlyniadau TGAU agosáu, mae llawer o rieni angen ceisio llywio cymysgedd o emosiynau, nid yn unig gan eu plant, ond hefyd yn uniongyrchol. Gall diwrnod canlyniadau ddod â chyffro a rhyddhad ond hefyd gorbryder ac ymdeimlad o ansicrwydd ynglŷn â beth sy’n dod nesaf i’r person ifanc.
P’un a yw eich plentyn yn ennill y graddau yr oeddent wedi gobeithio amdanynt ai peidio, mae yna bethau y gallwch chi eu gwneud i’w cefnogi ar adeg mor dyngedfennol yn eu taith addysgol.
Yn ACT, rydym wedi gweithio gyda miloedd o bobl ifanc wrth iddyn nhw lywio’r cyfnod hwn ac, yn groes i’r gred boblogaidd, nid oes angen bod gennych yr holl atebion. Rydym wedi llunio rhestr o ffyrdd ymarferol y gall rhieni helpu.
Cadwch eich sgwrs yn gadarnhaol ac yn agored
Mae canlyniadau TGAU yn ymddangos fel y peth pwysicaf yn y byd ar y pryd, ond dydyn nhw ddim yn diffinio’ch plentyn – ac mae hynny’n rhywbeth efallai sydd angen i chi gael eich atgoffa ohono yn ogystal â’ch plentyn. Dim ond un garreg filltir ar daith llawer hirach yw TGAU.
P’un a yw’r canlyniadau’n well neu’n waeth na’r disgwyl, mae cadw’n dawel eich meddwl ac yn gadarnhaol yn bwysig.
Canolbwyntiwch ar gryfderau, diddordebau eich plentyn, a’r cyfleoedd sydd o’u blaenau, yn hytrach na chanolbwyntio ar siomedigaethau. Rhowch wybod iddyn nhw eich bod chi’n falch o’u hymdrech ac y byddwch yn eu cefnogi beth bynnag sy’n digwydd.
Archwiliwch opsiynau gyda’ch gilydd
Nid yw llawer o bobl ifanc yn ymwybodol nad chweched dosbarth neu goleg yw’r unig opsiynau. Mae’n bwysig eu bod yn ymwybodol o’r holl wahanol lwybrau sydd ar gael iddynt a’r cyfleoedd a fydd at eu dant. Un opsiwn yw Twf Swyddi Cymru+, rhaglen hyfforddi a datblygu Llywodraeth Cymru ar gyfer pobl ifanc 16–19 oed. Gall TSC+ helpu i hogi sgiliau rhifedd, llythrennedd a chyflogadwyedd tra hefyd helpu pobl ifanc i symud ymlaen yn eu maes dewisol.
Ar gyfer pobl ifanc yn eu harddegau sydd eisiau ychydig mwy o ryddid a llwybr mwy ymarferol, sy’n canolbwyntio ar yrfa, gall Twf Swyddi Cymru+ fod yn opsiwn gwych – hyd yn oed os nad ydynt wedi dewis llwybr gyrfa penodol eto. Gall TSC+ helpu i hybu hyder a sgiliau bywyd, yn ogystal â chynnig cefnogaeth lles a mentora.
Manteisiwch ar wybodaeth fewnol
Er bod archwilio gwahanol opsiynau yn gadarnhaol ac yn ddefnyddiol, gall hefyd greu pryder ac, yn ôl pob tebyg, fod yn eithaf llethol. Os yw’ch person ifanc yn gweld bod yna ormodedd o wybodaeth, anogwch nhw i siarad â chynghorydd gyrfaoedd neu i fynychu diwrnodau agored mewn darparwyr hyfforddiant neu golegau.
Does neb yn adnabod rhaglen cystal â’r staff sy’n ei fyw ac yn ei anadlu bob dydd, felly maent yn ffynhonnell wych o wybodaeth. Os yw’ch plentyn yn teimlo’n anghyfforddus yn gofyn cwestiynau, mynychwch y cyfarfod neu ddiwrnod agored gyda nhw a lluniwch restr o gwestiynau ymlaen llaw y gallwch chi eu cynnig os ydyn nhw’n teimlo’n swil.
Weithiau gall siarad trwy’r wybodaeth wneud pethau’n llai o dreth. Gofynnwch i’ch person ifanc os hoffent fynd dros eu dewisiadau gyda chi, a lluniwch restr o fanteision ac anfanteision yr opsiynau.
Osgowch gymariaethau a hyrwyddwch unigolrwydd
Fel gyda llawer o agweddau ar fywyd modern, mae’r pwysau cymharu yn amlwg yn ystod diwrnod canlyniadau TGAU. Bydd eich plentyn yn debygol o gymharu eu hunain ag eraill – â’u ffrindiau, eu cyfoedion neu hyd yn oed â phobl ddieithr ar y newyddion neu’r cyfryngau cymdeithasol.
Os yw eu canlyniadau’n wahanol iawn i eraill, mae’n naturiol y byddant yn teimlo eu bod wedi’u gadael allan, yn enwedig os yw eu canlyniadau’n golygu na allant ddilyn yr un llwybr â’u ffrindiau, neu fod eu cynlluniau i ‘aros gyda’i gilydd’ ar ôl TGAU wedi cael eu chwalu.
Yn amlwg, mae ffrindiau’n rhoi ymdeimlad cryf o gysur a diogelwch a gall y newid hwn achosi straen ychwanegol ac aflonyddwch emosiynol. Atgoffwch eich plentyn ei bod yn iawn archwilio gwahanol opsiynau. Gall camu allan o’u parthau cysur ddatgloi llwybrau newydd a bydd eu ffrindiau yn dal i fod yno iddynt hyd yn oed os ydyn nhw’n dilyn gwahanol opsiynau.
Maen nhw’n annibynnol ond peidiwch datgysylltu
Waeth beth fo’r canlyniad, mae diwrnod canlyniadau TGAU yn drobwynt allweddol pan fydd eich plentyn yn dechrau gwneud dewisiadau cynyddol annibynnol am eu dyfodol. Anogwch yr annibyniaeth honno ond arhoswch wrth law ac yn hysbys. Helpwch nhw gyda cheisiadau, cynigiwch ymweld â darparwyr hyfforddiant a cholegau gyda nhw, a pharhewch i’w cynnal yn emosiynol. Os nad ydyn nhw’n ymddangos yn ddiolchgar am eich mewnbwn, peidiwch â phoeni, mae hwn yn gyfnod o straen iddyn nhw ac mae emosiynau’n uchel. Hyd yn oed os nad ydyn nhw’n ei ddangos, maent yn gwerthfawrogi eich cefnogaeth a’ch anogaeth.