Wrth gyflwyno rheolau ailgylchu gweithleoedd Cymru y mis hwn, ochr yn ochr â chynlluniau ehangach ar gyfer sicrhau sero-net, ni fu cynaliadwyedd o fewn busnesau Cymru erioed yn fwy o sylw.
Os ydych chi’n cael trafferth gyda’r terminoleg, heb sôn am y camau sydd angen i chi eu cymryd ar gyfer newid cadarnhaol parhaol, yna dydych chi ddim ar eich pen eich hun.
Mae ACT, prif ddarparwr hyfforddiant Cymru, wedi lansio cyfres o gyrsiau a chymwysterau i helpu busnesau, nid yn unig i ddeall eu heffaith amgylcheddol, ond hefyd i’w cefnogi i weithredu prosesau a gweithdrefnau a fydd yn hybu eu cynaliadwyedd ac yn arbed arian.
Rydym wedi llunio canllaw byr i rai o’r termau allweddol y gallech fod wedi’u clywed ynghylch cynaliadwyedd a’r amgylchedd. Dyma rai o’r pynciau rydym yn edrych arnynt yn llawer mwy manwl yn ein cyrsiau dysgu seiliedig ar waith.
Ôl-troed carbon
Ôl-troed carbon yw mesur nwyon tŷ gwydr (a elwir hefyd yn GHG) sy’n cael eu rhyddhau i’r atmosffer gan berson unigol, busnes neu gymuned.
Gwrthbwyso carbon
Defnyddir gwrthbwyso carbon, yn enwedig mewn lleoliad masnachol, fel ffordd o wneud iawn am allyriadau trwy fuddsoddi mewn prosiectau sy’n cael effaith gadarnhaol ar yr amgylchedd – sy’n golygu bod y drwg – yn ddamcaniaethol – yn cael ei ganslo allan gan y da. Gallai’r prosiectau hyn gynnwys buddsoddi mewn ynni adnewyddadwy neu gefnogi cadwraeth coedwigoedd. Er bod ganddo fwriadau da, mae gwrthbwyso carbon yn aml yn cael ei ystyried fel y ‘dewis olaf’ o fewn arferion cynaliadwyedd oherwydd nad yw’n atal neu dorri allyriadau, mae’n cydbwyso’r negyddol â phositif.
Carbon niwtral
Carbon niwtral yn aml yw canlyniad gwrthbwyso carbon, mae’n ganlyniad cydbwysedd rhwng allyrru carbon ac amsugno carbon o’r atmosffer trwy fuddsoddiadau cadarnhaol mewn pethau fel ailgoedwigo, arferion amaethyddol storio carbon, a rheoli gwastraff.
Sero net
I beidio â chael ei ddrysu â ‘carbon niwtral’, mae sero net yn cyfeirio at unrhyw garbon sy’n cael ei ollwng o unigolyn, gwmni, gymuned neu – hyd yn oed – gwlad. Mae hyn yn golygu, yn wahanol i fod yn garbon niwtral, nad oes angen dal na gwrthbwyso unrhyw garbon er mwyn cydbwyso cyfanswm yr allyriadau.
ESG
Mae ESG yn sefyll am Amgylcheddol, Cymdeithasol a Llywodraethu a nhw yw’r tair prif agwedd anariannol ar gwmni sy’n effeithio’n gadarnhaol a/neu’n negyddol ar y gymuned y mae’n ei gwasanaethu.
Mae disgwyl i sefydliadau fonitro eu ESG i sicrhau eu bod yn cynnal safon o ran pethau fel llygredd, ailgylchu, deddfau llafur, iechyd a diogelwch a gwrth-lygredd.
Di-wastraff
Mae di-wastraff yn cyfeirio at y weithred o leihau plastig un-tro, naill ai fel prynwr neu fel sefydliad. Mae hyn yn golygu disodli pecynnu plastig gydag opsiynau y gellir eu hailddefnyddio neu fwy cynaliadwy. Gellir ddod o hyd i opsiynau di-wastraff ar gyfer bwyd a diod, eitemau cartref, dillad a chynhyrchion hylendid.
Economi gylchol
Er mai di-wastraff yw’r weithred o osgoi pecynnu gwastraffus, mae economi gylchol yn system lle nad yw deunyddiau byth yn wastraff (neu’n ddefnydd sengl) yn y lle cyntaf. Mewn economi gylchol, cedwir cynhyrchion a deunyddiau mewn cylchrediad trwy ailddefnyddio, adnewyddu, ailgynhyrchu ac ailgylchu. Mae enghreifftiau’n cynnwys troi gwastraff organig yn fiodanwydd neu gompost, ac uwchgylchu eitemau fel hen deiars yn botiau neu fagiau planhigion.
CSR
Mae CSR yn cyfeirio at gyfrifoldeb cymdeithasol corfforaethol, model busnes hunan-reoledig sy’n ceisio sicrhau bod sefydliad yn gymdeithasol atebol nid yn unig i’w gwsmeriaid, ei staff a’i rhanddeiliaid ond i’r cyhoedd yn ehangach.
Mae CSR cwmni yn cwmpasu pethau fel moeseg ei fuddsoddiadau ariannol, pa mor gysylltiedig ydyw yn ei gymuned a sut mae’n defnyddio ei bŵer ar gyfer newid cadarnhaol.
Gwyrddgalchu
Gwyrddgalchu yw’r broses o gyfleu argraff gamarweiniol am sut mae cwmni neu ei gynhyrchion yn amgylcheddol gadarnhaol. Gwelir hyn yn aml yn y ffordd y mae eitemau’n cael eu pecynnu neu eu marchnata gan ddefnyddio lliwiau gwyrdd, geiriau bwrlwm amgylcheddol neu ffigurau y gellir eu camddehongli.
Os ydych yn dymuno gwneud newid cadarnhaol o fewn eich sefydliad a mynd i’r afael â’r rheolau a’r cyfrifoldebau corfforaethol diweddaraf, gall cymhwyster a ariennir yn llawn gyda ACT helpu.
